അർമേനിയ-അസർബൈജാൻ യുദ്ധം: നാഗൊർനോ-കറാബാക്കിനെച്ചൊല്ലിയുള്ള വ്യാജ വിവരങ്ങളുടെ യുദ്ധം

യുദ്ധസമയത്ത് തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന വിവരങ്ങൾ പങ്കിടുന്നത് പുതിയ കാര്യമല്ല, പ്രത്യേകിച്ച് അത്തരം വാർത്തകൾ സ്ഥിരീകരിക്കാൻ പ്രയാസമാണ്.

സൗത്ത് കോക്കസസിലെ മലനിരകളിലെ ഈ യുദ്ധക്കളത്തിൽ എത്താൻ കുറച്ച് മാധ്യമപ്രവർത്തകർക്ക് കഴിഞ്ഞു. അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ, നിലവിലെ യുദ്ധത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾക്കായി ആളുകൾ പ്രധാനമായും സംസ്ഥാന മാധ്യമങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്നു. കൂടാതെ, വിവരങ്ങൾക്കായി ആ മൊബൈൽ ഫൂട്ടേജുകളെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു, അവ സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ പങ്കിടുന്നു. സ്ഥിരീകരിക്കാത്ത വീഡിയോകളും ഫോട്ടോകളും കിംവദന്തികളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

ഈ സമയത്ത്, കേസിന്റെ രാഷ്ട്രീയവൽക്കരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഹാഷ്‌ടാഗുകളും സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ടെന്നും ബിബിസി കണ്ടെത്തി.

മിക്ക ഓൺലൈൻ മാധ്യമങ്ങളും പോസ്റ്റുചെയ്യുന്ന വിവരങ്ങളിൽ യുദ്ധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വാർത്തകൾ, സർക്കാരുകളിൽ നിന്ന് പുറത്തുവിട്ട വിവരങ്ങളും ഫോട്ടോഗ്രാഫുകളും പ്രചാരണങ്ങളുടെ മുദ്രാവാക്യങ്ങളും ഉൾപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ, എഡിറ്റ് ചെയ്യുകയും പോസ്റ്റുചെയ്യുകയും ചെയ്ത നിരവധി തരം പഴയ വീഡിയോകൾ ഓൺലൈൻ മീഡിയയിലും പങ്കിടുന്നു.

ഏറ്റവും കൂടുതൽ പങ്കിട്ട വീഡിയോകളിൽ, മിസൈൽ ഉപയോഗിച്ച വീഡിയോകൾക്ക് ഈ യുദ്ധവുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല.

ഇറാനിലെ അതിർത്തിയിൽ നിന്നുള്ളവർ 2020 ലെ അർമേനിയ-അസർബൈജാൻ യുദ്ധം കാണുന്നുണ്ടെന്ന് ട്വിറ്ററിൽ പോസ്റ്റ് ചെയ്ത ഒരു വീഡിയോ അവകാശപ്പെട്ടു. ഈ വീഡിയോ 2.5 ദശലക്ഷം തവണ കണ്ടു.

എന്നിരുന്നാലും, റിവേഴ്സ് ഇമേജ് തിരയൽ ഈ വീഡിയോ യഥാർത്ഥത്തിൽ 2019 ൽ റഷ്യയിൽ നടന്ന സൈനിക ദിനമാണെന്ന് വെളിപ്പെടുത്തി. ഈ വീഡിയോയിൽ കാണുന്ന ആളുകൾ റഷ്യൻ ഭാഷയിലാണ് സംസാരിക്കുന്നത്, „റഷ്യ“ എന്നത് ഒരു വ്യക്തിയുടെ വസ്ത്രത്തിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നു.

വീഡിയോ പോസ്റ്റ് ചെയ്ത ഉപയോക്താവ് വീഡിയോ വ്യാജമാണെന്ന് അറിഞ്ഞപ്പോൾ അദ്ദേഹം ക്ഷമ ചോദിച്ചു. ഇതൊക്കെയാണെങ്കിലും, വീഡിയോ ഇപ്പോഴും ട്വിറ്ററിൽ ലഭ്യമാണ്.

ഇതിനൊപ്പം മറ്റൊരു വീഡിയോ സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു, ഇത് അറിയപ്പെടുന്ന സൈനിക ഗെയിം ‚അർമാ 3‘ ആണ്. ഇതിനെ യുദ്ധത്തിന്റെ വീഡിയോ എന്നും വിളിക്കുന്നു.

ഫേസ്ബുക്ക്, യൂട്യൂബ്, ടിക്ക് ടോക്ക് തുടങ്ങിയ സോഷ്യൽ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളിലും വീഡിയോ പോസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

ഒരു ഇന്ത്യൻ ടെലിവിഷൻ ചാനൽ പോലും ഈ വീഡിയോ ഉപയോഗിച്ചു. ഒരു അസർബൈജാനി വിമാനത്തിന് നേരെ അർമേനിയൻ ആക്രമണത്തിന്റെ പ്രത്യേക ദൃശ്യങ്ങൾ പറഞ്ഞും ഇത് പ്രക്ഷേപണം ചെയ്തു.

എന്നാൽ ഇത് ഒരു യഥാർത്ഥ വീഡിയോയല്ല, പക്ഷേ ഇത് എഡിറ്റുചെയ്യുന്നതിലൂടെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടു. യഥാർത്ഥ വീഡിയോ 2020 ഓഗസ്റ്റിൽ ഒരു ജാപ്പനീസ് ചാനലിൽ YouTube- ൽ പോസ്റ്റുചെയ്‌തു, അവസാനം നിരാകരണം ഇത് „യഥാർത്ഥത്തേക്കാൾ ഫിക്ഷൻ“ ആണെന്ന് എഴുതി.

അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ, അർമേനിയ, അസർബൈജാൻ യുദ്ധത്തെക്കുറിച്ച് ഗൗരവമേറിയ ചർച്ചയുണ്ട്, യുദ്ധഭൂമിയിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട വിദേശ സൈനികർ. ഈ പോരാട്ടത്തിൽ വിദേശ സൈനികരും പങ്കാളികളാണോ എന്ന ചോദ്യങ്ങൾ പല സർക്കിളുകളിൽ നിന്നും ഉയർന്നുവരുന്നു. അർമേനിയയും അസർബൈജാനും ഈ കേസിൽ പരസ്പരം കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നു.

ഉദാഹരണത്തിന്, ഇറാഖി യാസിദികളെ പോരാട്ടത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയെന്ന് അർമേനിയ ആരോപിക്കപ്പെടുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ ചാർജ് ഇതുവരെ സ്ഥിരീകരിച്ചിട്ടില്ല.

ഇറാഖ്-യാസിഡി സൈനികർ അവകാശപ്പെടുന്ന വീഡിയോകൾ സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ പോസ്റ്റ് ചെയ്യുന്നുവെന്ന് സ്ഥിരീകരിക്കാനും കഴിയില്ല, കാരണം അർമേനിയയിൽ 30,000 ത്തോളം യാസിദികൾ താമസിക്കുന്നുണ്ട്, അവർ അർമേനിയയ്ക്ക് വേണ്ടി യുദ്ധത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്നു.

നിരവധി സോഷ്യൽ മീഡിയ അക്കൗണ്ടുകളിൽ അർമേനിയക്കാർ അഭിമാനത്തോടെ യാസിദികൾ സൈന്യവുമായി തോളോട് തോൾ ചേർന്ന് പോരാടുന്ന ചിത്രങ്ങൾ പോസ്റ്റ് ചെയ്യുന്നു.

തങ്ങളുടെ സൈന്യത്തിന്റെ സ്ഥാനം കൂടുതൽ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനായി പോരാട്ടത്തിൽ വിദേശ സൈനികരുടെ സഹായവും സ്വീകരിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് അസർബൈജാൻ ആരോപിക്കപ്പെടുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഈ അവകാശവാദവും വിവാദത്തിന് അതീതമല്ല.

അസർബൈജാനെ പരസ്യമായി പിന്തുണയ്ക്കുന്ന തുർക്കിയുമായുള്ള ബന്ധത്തെച്ചാണ് അസർബൈജാനെതിരെ ഈ ആരോപണങ്ങൾ ഉന്നയിക്കപ്പെടുന്നത്. അസർബൈജാന് വേണ്ടി പോരാടാൻ അദ്ദേഹം സിറിയൻ പോരാളികളെ സഹായിക്കുന്നുവെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു.

യുദ്ധത്തിൽ അസർബൈജാന്റെ ഭാഗത്തുനിന്ന് വിദേശ സൈനികർ ഉണ്ടെന്ന് ഫ്രഞ്ച് പ്രസിഡന്റ് ഇമ്മാനുവൽ മാക്രോണും മനുഷ്യാവകാശ സംഘടനയും പറയുന്നു. എന്നാൽ ഈ ആരോപണത്തെ തുർക്കി സർക്കാർ ശക്തമായി എതിർത്തു.

നേരത്തെ, ലിബിയയിൽ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ പിന്തുണയുള്ള സർക്കാറിന്റെ ഭരണകാലത്ത്, വിമതരോട് യുദ്ധം ചെയ്യാൻ സിറിയൻ സൈന്യത്തെ അയച്ചതായി തുർക്കി ആരോപിച്ചിരുന്നു.

സിറിയൻ സൈനികർ യുദ്ധത്തിൽ പങ്കാളികളാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്ന നിരവധി വീഡിയോകൾ സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ വൈറലായി, അതിനുശേഷം അസർബൈജാൻ ഇത്തരം ആരോപണങ്ങൾ ഉന്നയിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ ഈ വീഡിയോകൾ സമീപകാല യുദ്ധത്തിൽ നിന്നുള്ളതാണെന്നും അതിൽ കാണിച്ചിരിക്കുന്ന ആളുകൾ സിറിയൻ പോരാളികളാണെന്നും സ്ഥിരീകരിക്കാൻ പ്രയാസമാണ്.

അസർബൈജാൻ അതിർത്തിയിൽ „സുപ്രധാന സൈനിക താവളങ്ങൾ കാവൽ നിൽക്കുന്നു“ എന്ന് അവകാശപ്പെടുന്ന ഒരാളുമായി ബിബിസി അറബിക് സർവീസ് ബന്ധപ്പെട്ടു. വടക്കൻ സിറിയയിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിയമനം ചെയ്തു.

അന്താരാഷ്ട്ര പിന്തുണ നേടുന്നതിനും അവരുടെ പ്രശ്നത്തെക്കുറിച്ച് അവബോധം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുമുള്ള ഓൺലൈൻ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ അസർബൈജാനും അർമേനിയയ്ക്കും ഒരു പുതിയ യുദ്ധക്കളമായി മാറി.

ഈ യുദ്ധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്, ഈ പ്രദേശത്ത് നിന്ന് അകലെയുള്ള നിരവധി ആളുകൾ സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ പോസ്റ്റുചെയ്യുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് അർമേനിയൻ വംശജനും സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് അനുയായികളുമുള്ള പ്രശസ്ത മോഡൽ കിം കർദാഷിയാൻ തന്നെ.

യുദ്ധസമയത്ത് സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന പദങ്ങളുടെ വിലയിരുത്തലിൽ, യുദ്ധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വാക്കുകൾക്ക് ഗണ്യമായ വർദ്ധനവ് ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെന്ന് ബിബിസി കണ്ടെത്തി.

കഴിഞ്ഞ ആഴ്‌ചയിൽ ‚അർമേനിയ‘ എന്ന വാക്ക് 2 കോടി തവണ ഫേസ്ബുക്കിൽ കണ്ടു, ‚അസർബൈജാൻ‘ എന്ന വാക്ക് 1.7 ദശലക്ഷം തവണ കണ്ടു. കൂടാതെ, #WeWillWin, #DontBelieveArmenia, #StopAzerbaijanAggression തുടങ്ങിയ ഹാഷ്‌ടാഗുകളും ഇംഗ്ലീഷിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നു. അതേസമയം, അർമേനിയൻ, അസേരി, ടർക്കിഷ്, മറ്റ് പ്രാദേശിക ഭാഷകളിൽ ആളുകൾ ഈ വിഷയങ്ങളിൽ തിരയുന്നു.

ഈ സാഹചര്യത്തിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും സർക്കാരുകളും പിന്നിലല്ല.

അർമേനിയൻ സൈനിക താവളങ്ങൾ ആക്രമിച്ചതായി കാണിക്കുന്ന അസർബൈജാൻ പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയം യുദ്ധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അത്തരം ചിത്രങ്ങളും വീഡിയോകളും പങ്കിടുന്നു.

ഈ വീഡിയോകളിലെ ആക്രമണത്തെ സൈന്യവും പ്രശംസിക്കുന്നു. അത്തരമൊരു വീഡിയോ ഫേസ്ബുക്കിൽ ഒരു ദശലക്ഷത്തിലധികം തവണ കണ്ടു.

യുദ്ധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഈ വിവരങ്ങൾ പങ്കിടാനും പരസ്പരം മുന്നിൽ നിൽക്കാനും വലിയ തോതിലുള്ള ഏകോപനത്തോടെയാണ് ശ്രമം.

നിരവധി അർമേനിയൻ സോഷ്യൽ മീഡിയ ഉപയോക്താക്കൾ ഓൺലൈനിൽ ചർച്ച ചെയ്യുന്നത് ജൂണിൽ സംഘർഷത്തിനിടെ സോഷ്യൽ മീഡിയ പൂർണ്ണമായി ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്നും അതേസമയം അടുത്ത ആഴ്ചകളിൽ അവർ ഇത് മെച്ചപ്പെടുത്തിയെന്നും ആണ്.

„സൈബർ ആർമി“, „മീഡിയ ഫൈറ്റർ“ എന്നിങ്ങനെയുള്ള നിരവധി സ്വകാര്യ ഫേസ്ബുക്ക് ഗ്രൂപ്പുകളുണ്ട്, അർമേനിയയുടെ പിന്തുണക്കാർ കഴിയുന്നത്ര ആളുകളിലേക്ക് എത്താൻ പോസ്റ്റുകളും ഹാഷ്‌ടാഗുകളും എങ്ങനെ ഉപയോഗിക്കാമെന്ന് ചർച്ച ചെയ്യുന്നു. .

രണ്ടാഴ്ച മുമ്പ്, ഒരു ലക്ഷം അംഗങ്ങൾ ഇതുവരെ അത്തരമൊരു ഗ്രൂപ്പിൽ ചേർന്നിട്ടുണ്ട്.

അസർബൈജാനിലെ ജനങ്ങളും യുദ്ധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങൾ പങ്കിടുന്ന അത്തരം ഗ്രൂപ്പുകൾ രൂപീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ഓൺലൈൻ പിന്തുണ നേടുന്നതിനായി ഈ ഗ്രൂപ്പുകൾ നിയമപരമായി സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടവയാണ്, എന്നാൽ „തെറ്റായ ഓൺലൈൻ പെരുമാറ്റം“ ഉള്ള വ്യാജ അക്കൗണ്ടുകളും പേരുകളും ഉപയോഗിച്ചതായി അവർ ആരോപിക്കപ്പെടുന്നു.

ഓസ്‌ട്രേലിയ ആസ്ഥാനമായുള്ള ഇന്റർനാഷണൽ സൈബർ പോളിസി സെന്റർ (ഐസിപിസി) ഈ വർഷം സെപ്റ്റംബർ മാസാവസാനം, ഈ യുദ്ധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഹാഷ്‌ടാഗ് ഉപയോഗിച്ച് നിരവധി പുതിയ ട്വിറ്റർ അക്കൗണ്ടുകൾ സൃഷ്ടിച്ചു.

ഐ‌സി‌പി‌സി റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച്, „ഈ ശ്രമങ്ങളിൽ യഥാർത്ഥ ഉപയോക്താക്കളുടെ ഏകോപിത ശ്രമങ്ങൾ ഉൾപ്പെടാം, പക്ഷേ സംശയാസ്പദമായ പ്രവർത്തനങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടേക്കാം.“

അസർബൈജാനുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി സോഷ്യൽ മീഡിയ അക്കൗണ്ടുകൾ അടുത്തിടെ ഫേസ്ബുക്ക് നീക്കം ചെയ്തു. ഈ റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച് „ഫേസ്ബുക്കിലെ 589 അക്കൗണ്ടുകളും ഇൻസ്റ്റാഗ്രാമിലെ 7,906 പേജുകളും 447 അക്കൗണ്ടുകളും“ തെറ്റായ ഓൺലൈൻ പെരുമാറ്റത്തിൽ „ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് കണ്ടെത്തി.

„പിന്തുണ ലഭിക്കുന്നതിനായി മാത്രം ഈ ഓൺലൈൻ പേജുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കാൻ അസർബൈജാനിലെ ആളുകളെ ഈ നെറ്റ്‌വർക്ക് ഏർപ്പെടുത്തിയതായി തോന്നുന്നു.“

പ്രാദേശിക സംഭവങ്ങൾ, രാഷ്ട്രീയം, സർക്കാർ നയങ്ങൾ, അർമേനിയയും അസർബൈജാനും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷത്തെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യുന്ന റിപ്പോർട്ടുകളും വീഡിയോകളും അതിൽ പോസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

(ബിബിസി മോണിറ്ററിംഗിന്റെ ജോൺ ഹൊറാൻ, അർമെൻ ഷാബാസിയൻ എന്നിവരുടെ സഹായത്തോടെ ഈ റിപ്പോർട്ട് തയ്യാറാക്കിയിട്ടുണ്ട്.)